Demir Elma Festivali

Demokratik ve katılımcı bir yaklaşımla gerçekleştirilecek “Demir Elma Festivali” projesiyle bölgeye özgü kültür politikalarının geliştirilmesine aracılık edilmesi hedefiyle yola çıkıldı. 

Borçka Belediyesi, daha önce düzenlediği Kitap Günleri ve Borçka Tiyatro Festivali gibi kültür-sanat etkinliklerinin deneyimi üzerine, kültür-sanat alanındaki vizyonunu genişleterek, bu alanda daha kapsamlı ve katılımcı bir politika oluşturmayı amaçlayarak proje ortağı olarak yer aldı. Borçka Belediyesi tarafından coğrafi işaret alınan demir elma meyvesinin kültürel ve ekolojik mirası etrafında, GOLA Derneği’nin çok paydaşlı festival tasarımıyla, Doğu Karadeniz’de katılımcı kültür-sanat politikalarının oluşumuna katkı sunacak paydaşlar bir araya geldi. Bu çerçevede, Artvin ve özellikle Borçka ilçesindeki kültür-sanat ekosisteminin ihtiyaçlarını belirlemek üzere bir dizi toplantı düzenlendi ve Borçka Belediye Meclisi, 5 Mart 2024 tarihinde kültür politikaları için bütçe ayrılmasının görüşülmesini karara bağlayan bir metne imza attı. 

Projenin ilk aylarında festivali tasarlayacak tüm paydaşların bir araya geldiği Demir Elma Okulu’nda, bir yıla yayılacak çok ortaklı festival tasarım süreci başladı.

Sivil toplum ve yerel yönetimin ortak tasarım ve uygulama çalışmalarıyla hayata geçirilen çok paydaşlı bir festival tasarımı kapsamında; demir elma meyvesinin coğrafi ve kültürel özelliklerine odaklanan “Demir Elma: Doğa, İnsan, Kültür” başlıklı bir kitap hazırlandı.

Demir Elma Festivali, GOLA Kültür, Sanat ve Ekoloji Derneği ile Borçka Belediyesi’nin bir yandan Borçka’nın kültür politikasını oluştururken diğer yandan bölgeye özgü yeni bir festivali ortaklaşa hayata geçirmek üzere bir araya geldiği proje kapsamında, 1-2-3 Kasım tarihlerinde düzenlendi. GOLA Derneği, 2006 – 2015 yılları arasında gerçekleştirdiği Yeşil Yayla Kültür, Sanat ve Çevre Festivali’yle hayata geçirdiği; Doğu Karadeniz bölgesindeki kültür-sanat aktörleri birlikte festival yapma deneyimini “Demir Elma Festivali”ne aktardı ve geniş bir uzlaşı ile yerel kültür-sanat politikasının oluşmasına katkıda bulundu. 

Demir elma meyvesi etrafında kurgulanan atölye çalışmalarından gastronomi söyleşilerine, dans performanslarından konserlere, dinletilerden film gösterimlerine uzanan programıyla üç gün boyunca Borçka, Muratlı Köyü ve Karagöl’de gerçekleştirildi. Sirkhane performansları eşliğinde kent yürüyüşüyle başlayan festivalde oyuncu Mert Fırat’ın konuk olduğu “Aktivizm, Dayanışma, Kültür- Sanat, Dirençlilik”; Borçka Belediye Başkanı Ercan Orhan’ın konuk olduğu “Markalaşmaya Doğru Giden Bir Kent, Borçka’nın Demir Elması” ve Nilhan Aras, Anna Maria Beylunioğlu’nun konuk olduğu “Gastronomi Söyleşileri” ve Rahşan İnal, Şenay Aydemir, Taner Artvinli, Şükrü Aslan’ın konuk olduğu “Artvin Kitabı” söyleşileri yer aldı. Meyvenin hikâyesini anlatan dinletilerden pekmez yapımı ve kompost atölyelerine, müzik ve danslarla zenginleşen anlatılardan Karagöl’de gerçekleştirilen enstalasyona demir elmanın hikâyesine tanıklık edildi.

12 ay sürecek zengin ve kapsamlı bir etkinlik serisinin parçası olacak Demir Elma Festivali’nin her aşaması kayıt altına alınarak, projenin sonunda festivalin özgün tasarım ve uygulama hikayesini anlatan kısa bir film hazırlandı.